احمد کردستانی
نگاهی گذرا بر حیات پر برکت امام مودودی به مناسبت 3 رجب 1321هـ سالروز میلاد این بزرگمرد مجاهد
عن رسول الله صلى الله علیه وسلم قال:« إن الله یبعث لهذه الأمة على رأس کل مائة سنة من یجدد لها دینها» أبوداود
امام ابوالاعلی مودودی(رح) به عنوان یکی از داعیان نمونه و کم‌نظیر اسلامی در دوران معاصر شمرده می‌شود که تمامی عمر پربرکت خویش را وقف دعوت به اسلام نموده و رسالت خود در زندگی را اعلای کلمه‌ی حق و استقرار اسلام در دل پیروان، قرار داد. اخلاص در دعوت و جهد و تلاش بی‌وقفه‌ی مولانا بزرگترین عامل جمع شدن دیگران در حول او بود که مرزهای قومی و مکانی را در هم نوردیده و به یک دعوتگر جهانی اسلام در هر زمانی و مکانی تبدیل شده بود.امروزه تألیفات ایشان به اکثر زبان‌های زنده‌ی دنیا ترجمه شده‌اند تا به چراغی فرا راه دعوت آیندگان بوده و از بخشش فکری و دعوی وی که از مرحله‌ی دعوت زبانی و تئوریک گذر کرده بود، تا در زمینه‌ی تطبیق عملی تشریع اسلامی به‌عنوان رهبری، حاکمیت و معاملات، به سان منبعی ناب مورد استفاده قرار گیرند.
امام مودودی از خانواده‌ای هندی است که تبار آنها به شبه‌جزیره‌ی عربی می‌رسد که هزار سال پیش به «چشت» نزدیک هرات مهاجرت نموده و سپس جدّ بزرگش در اواخر قرن نهم میلادی به هند هجرت نموده است.
امام مودودی همراه علّامه محمّد اقبال لاهوری یکی از بانیان استقلال پاکستان به‌شمار می‌آیند و همو بود که بعدها بر اسلامی بودن قانون اساسی و حکومت پاکستان پای فشرد و بدین ترتیب تحت تأثیر امام مودودی اولین جمهوری اسلامی به نام پاکستان رقم خورد. امام مودودی جماعت اسلامی پاکستان را در سال 1941 در شهر لاهور تأسیس نمود و پس از دو سال دفتر مرکزی جماعت را به شهر دارالسلام[شهری نزدیک کراچی] انتقال داد. جماعت اسلامی قریب به هفتاد سال است همچنان در پاکستان به کار خود ادامه می‌دهد و رهبر کنونی آن قاضی حسین یکی از شاگردان امام مودودی است که چندی پیش در طی سفرش به تهران با دبیرکل جماعت دعوت و اصلاح نیز دیدار و گفت وگو نمود.
آثار تفکر توحیدی امام مودودی محدود به پاکستان و هند نشد بلکه بیشترین تأثیر را بر روی اندیشه‌ی مرحوم سید قطب بر جای گذاشت؛ به گونه‌ای سید بعد از انتشار کتاب مصطلحات اربعه‌ی امام مودودی در کل کتاب «فی‌ظلال القرآن» خود تجدید نظر نمود. نیز ناگفته نماند در دیار ما نیز تفکر و اندیشه‌ی این احیاگر دینی تأثیر تامّی بر اندیشه‌ی دینی استاد شهید ناصر سبحانی داشت و تأمل در کتاب«مصطلحات اربعه» نقطه‌ی عطفی در زندگی علمی و دعوی ایشان به شمار می‌آید؛ پر واضح است که استاد شهید خود با نبوغ و دقتی کم‌نظیر به بسط و غنای این مباحث افزودند.(اثبات این مدّعا در این مقال نمی‌گنجد.)
امام مودودی در سال 1359 شمسی بعد از عمری مبارزه، تحقیق و جهاد علمی و عملی درگذشت و بدین ترتیب جهان اسلام یکی دیگر از رهبران و مجددّان اصیل خود را از دست داد. از این مرد ربانی حدود 70 کتاب و رساله به یادگار مانده است که خود سنت عظیمی از معرفت دینی است که می‌تواند گره از مشکلات اندیشگی و عملی بسیاری از فرزندان حرکت اسلامی را بگشاید. مهمترین آثار امام مودودی عبارتند از:
1. جهاد در اسلام: 1928م
2. تمدن اسلامی (اصول ومبادی آن): 1932م
3. تئوری سیاسی اسلام: 1939م
4. تجدید و احیای دین: 1940م
5. اصطلاحات چهارگانه در قرآن (المصطلاحات الأربعة الأساسیة فی القرآن):1940م
6. اسلام و جاهلیت: 1941م
7. پایه‌های اخلاقی برای حرکت اسلامی: 1945م
8. دین حق: 1947م
9. نظام زندگی در اسلام: 1948م
10. حقوق اهل ذمه: 1948م
11. خواسته‌های اسلام از زن مسلمان 1953م.
12. مسئله‌ی قادیانیه: 1953م
13. تفسیر تفهیم القرآن: در 6مجلد، 1941-1972م
14. سیرة النبی صلى الله علیه وسلم : 1972- 1980
یادش گرامی، راهش پر رهرو و در اعلی علیین قرین رحمت و رضوان الهی باد.
نظرات